Özellikle Öğretmenler Ocak ayı maaşları ile kıyasladıklarında maşalarında ciddi düşüşler olduğunu görmüşlerdir. Bu durumu açıklamak için en yüksek derecede olup çocuk yardımı da alan bir öğretmenin Ocak ve Şubat bordrolarına bakalım:
(Ocak ayı bordrosunun yüzde 2,5 ek zam öncesinin hali olduğunu da ayrıca belirtelim.)
1- Ocak ayında sendikalı olan tüm kamu emekçilerine toplu sözleşme ikramiyesi(sendika ödeneği) verilmiştir. Aşağıdaki Ocak ayı bordrosunda da görüldüğü üzere bu tutar 487 TL dir. Bu ödenek Ocak ayında verilmiştir ve Şubat ayında verilmemektedir. Memurun Şubat ayı bordrosunda bu kadarlık bir düşüş varsa bu sendika ödeneğinden kaynaklıdır.
2- Ocak ayı bordrosunda hiç vergi kesintisi olmadığını görebiliriz. Çünkü hükümet net asgari ücret kadar tutarı vergi dışında bırakmıştır.
3- Memurların net aldıkları maaş ile vergiye tabi gelirleri farklıdır. Maaşa ilişkin kalemlerin hepsi vergiye tabi değildir. Yani eski süreçte de 5000 TL net maaş alan bir memurun bu gelirinin tamamı vergiye tabi değildi.
4-Bordroya bakıldığında vergiye tabi olan kısmı “Aylık Gelir Vergisi Matrahı” bölümünden görebiliriz.
5- Öğretmenlerin ek derslerinin ise tamamından vergi kesilir. Diğer memurlarda da gelir vergisine esas ek gelirler vergi matrahı hesabına katılır.
6- Bordrolarda Aylık gelir vergisi matrahına baktığımızda Ocak ayında 3677,38 TL, Şubat ayında ise 3771,23 TL olduğu görülecektir. Aradaki fark yüzde 2,5 ek zamdan kaynaklıdır diyebiliriz.
7- Yine bordroları incelediğimizde Ocak ayında gelir vergisinin “0” Şubat ayında ise 236,78 TL olduğu görülecektir.
8- Bordrosunu verdiğimiz öğretmenin Ocak ayı gelir vergisine esas matrahı asgari ücretin altındadır. Yani 4253 TL’den azdır. Asgari ücret kadar muafiyet uygulandığından hiç vergi çıkmamıştır.
9- Şubat bordrosuna baktığımızda öğretmenin 3771,23 TL gelir vergisine esas matrahı olduğu, aynı zamanda 2060 TL ek ders ücreti olduğu görülecektir.
10- Bu iki tutarı topladığımızda (3771+2060)=5831 TL vergiye esas tutarı hesaplamış oluruz. Bu tutara asgari ücret kadar vergi muafiyeti uyguladığımızda 5831-4253=1578 TL edecektir. İşte bu kadarlık kısımdan gelir vergisi kesilmiştir.
11- Gelir vergisi oranı şu aşamada %15 olup ilerleyen aylarda matrah arttıkça 20-27 şeklinde uygulanacaktır.
12- Bulduğumuz 1578 TL nin yüzde 15’ini hesapladığımızda 236,7 TL yani Şubat ayı bordrosunda görülen vergiye ulaşırız. Kısa ve özetle hesap bu şekildedir.
13- Ocak ayı ile Şubat ayı arasındaki maaş düşüşü sendika ödeneğinden ve ek gelirden(ek ders gibi) kaynaklanmaktadır.
14- Kısaca söyleyebiliriz ki; Ocak ve Şubat ayı arasında hiçbir ek geliri olmayan bir kamu emekçisinin Ocak ayında hiç vergi kesilmemişse şubatta da kesilmemiştir. Aynı memur sendika üyesi değilse Ocak ve Şubat maaşının aynı olduğunu söyleyebiliriz.
15- Yani kamuoyunda bir şekilde algı yaratılan maaşlardan vergi alınmayacak söylemleri doğru değildir. Vergi sadece asgari ücret kadarlık kısım (4253 TL) için alınmamakta bunun üzerindeki vergiye esas her gelir için alınmaktadır.
16-İki bordro arasında en büyük farkı öğretmenler hissetmişlerdir. Çünkü öğretmenlerin maaşları ile ek dersleri ayrı zamanlarda yattığından yekün sonuç ek dersten sonraki ilk ayda hissedilmiştir.
17- Matrah arttıkça (aylar ilerledikçe) gelir vergisi oranı ve doğal olarak tutarı da artacaktır.
18- Asgari ücret kadar vergi muafiyeti ile birlikte Asgari Geçim İndirimi (AGİ)’nin kaldırıldığını ve böylece çalışanlar yazıda da örneklendirdiğimi gibi vergi ödedikleri halde geçmişte vergi iadesi, son düzenlemeye kadar ise Asgari Geçim İndirimi şeklinde faydalandıkları gelirden de mahrum bırakılmışlardır.
19- Yani çalışanlara getirilen ve çokça reklamı yapılan asgari ücret kadar vergi muafiyeti anlamsızlaştırılmıştır.
Maksut BALMUK
Öğretmen
Kaynak:www.maksutbalmuk.com.tr