Programa bir dakikalık saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın okunması ile başladı. Programın açılış konuşmasını Eğitim-İş Ödemiş temsilcisi Rıza Gürbüz yaptı.
Köy Enstitüleri’nin, savaştan çıkmış, viraneye dönmüş, yanmış, yakılmış Anadolu ile yoksullukla, cehaletle boğuşan Anadolu insanını uyandırma, ayağa kaldırma, uygar bir Türkiye yaratma projesi olduğunu söylene Gürbüz, “Bu projede amaç, öğrenciler; öğreniyor, öğrendiklerini uyguluyor ve üretiyordu. Bu dönemde köy çocukları eğitildikten sonra köylerine tarımda, sanatta, zanaatta ve sağlık alanlarında öğretmen olarak geri gönderilmiştir. Köy Enstitülerinin başlıca amacı kırsal alanı kalkındırmak, köylüyü eğitmek ve eğitmenlerle köylüyü üretici duruma getirmekti.” Dedi.
Öğretmen Ayhan Dayan da “Köy enstitüleri Anadolu’nun kalkınmasına adanmış buralardan yetişen binlerce eğitim sevdalısı onlar bozkırda açan çiçeklerdi” dedi.
Dayan, “Onlar, bozkırda açan çiçeklerdi. Onlar, ellerinde tahta bavullarla kendilerine koşan parlak fikirli vatanseverlerin sımsıcak yuvasıydı. Onlar, köy çocuklarının birlikte toprak kazdıkları, kerpiç döktükleri, çatı çattıkları ve aynı zamanda da öğrenim gördükleri aydınlanma noktalarıydı. Onlar, topraktan gelip yine toprağa karışanların iz bırakacak öyküsünü eğitim tarihimize altın harflerle yazdıranlardı. Onlar, Cumhuriyet’in ilanının ardından modernleşme sürecine giren Türkiye’nin tarihinde, kırdan başlayan bir kalkınma vizyonuna sahip planlı bir eğitim hamlesinin en etkin özneleriydi. Onlar, okulun yaşama yaklaştırılması; eşitlik-özgürlük-adalet duygularıyla pekiştirilmesiydi. Onlar, aydın düşünceleri köylere götürüp zihinsel-bedensel-üretimsel eğitimle bütünleşen birer eğitim ışığıydı. Onlar, içlerinde yetiştirdikleri Mahmut Makallarla, Hüseyin Başaranlarla, Talip Apaydınlarla, Fakir Baykurtlarla ve diğer tüm eli kalem tutanlarıyla ülke gerçeklerine teşhis koyup, tedaviye soyunanlardı. Onlar arı gibi çalışarak, alın teriyle ve emekle bütünleşerek, kuru yavan ekmeği bölüşerek, ülkelerinin kalkınmasına katkılar sunmaya adanmış ömürleriyle pırıl pırıl bir geleceğe uzanan hayallerin baş mimarlarıydı” dedi.
Ödemiş Eğitim-İş yönetim kurulu üyesi Gürol Yıldız da “Köy enstitülerinde merak eden, araştıran, neden sonuç ilişkisi üzerinde ısrarla duran bir anlayış temel alınmıştır. Tek Parti yönetiminin tüm devlet kuruluşlarına egemen olduğu bir dönemde demokratik eğitim olabilir mi? Olabilmiştir. Eğitim ilkelerinin ustaca düzenlendiği, buna göre yapıldığı bir yerde demokratik eğitim özlemi yaratılabilir. Yeter ki eğiticiler demokrasi kavramını sindirebilmiş olsunlar” şeklinde konuştu.
Törene Ödemiş Belediye Başkan vekili ve CHP Ödemiş İlçe Başkanı Hamdi Halis, Ödemiş Atatürkçü Düşünce Derneği Başkanı Gürçay Işık olmak üzere emekli öğretmenler katıldı. Programın sonunda İbrahim Filizkıran sazıyla sözüyle geceye renk kattı.
Turgay Konuralp