İSTANBUL (ANKA) - Boğaziçi Üniversitesi kolonoskopi işlemine yönelik yeni bir medikal cihaz geliştirmek için TÜBİTAK destekli bir projeye başladı.
Boğaziçi Üniversitesi Makina Mühendisliği ve Biyomedikal Mühendisliği, kolonoskopi işleminin süresini yarıya indirmeyi ve işlem sonrasında hastanın ağrılarını azaltmayı hedefleyen yeni bir medikal cihaz geliştirmek için TÜBİTAK destekli bir projeye başladı. Robotik bir sistemle geleneksel kolonoskopi yöntemini değiştirmeyi amaçlayan proje kapsamında Türkiye'de ilk yerli robotik kolonoskopi cihazı geliştirilecek.
-KANSERDE HIZLI TEŞHİS-
Bütün dünyada aynı şekilde uygulanan kolonoskopi işlemiyle ilgili Boğaziçi Üniversitesi’nden tıp dünyasını rahatlatacak yeni bir yaklaşım geliyor. Boğaziçi Üniversitesi Makina Mühendisliği öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Evren Samur ve ekibi acısız ve kısa sürede gerçekleşen robotik bir kolonoskopi cihazı geliştirmeyi hedefliyor. Evren Samur klasik kolonoskopi işleminin dezavantajlarını şu şekilde özetledi : “Rutin bir işlem olduğu için hasta sayısı çok oluyor. Fakat işlem uzun sürüyor. Bir endoskopistin tek günde bakabileceği hasta sayısı 8-10 civarında. Türkiye’de de bu prosedürün Sağlık Bakanlığı tarafından rutin olarak yapılması istendiği için şu an kapasite karşılanamıyor. Bu süre düşürülürse daha fazla hastaya daha hızlı bakılabilecek ve kanser teşhisinde hızlı ilerlenebilecek”.
Verilen bilgiye göre yeni projede ince, uzun, esnek ve sabit uzunluktaki cihaz geride bırakılıp yerine havayla şişen balon sistemi getiriliyor. Şişerken bağırsağın şeklini alarak ilerlemesi planlanan cihazla hasta rahatsızlığının önüne geçilecek. Cihazın ilginç yanı ise robotik olarak tasarlanmış olması. Bu plan dâhilinde endoskopistin hastanın başında olmak yerine, daha rahat bir yerde oturarak uzaktan kumandayla cihazı kontrol etmesi düşünülmüş. Tasarım, kolonoskopi alanında dünyada ilk robotik cihaz olacak.
-ACISIZ VE KISA SÜREDE-
Evren Samur projenin başlama süreci konusunda da şu bilgileri verdi:
“Böyle bir talep hekimlerden geldi. İşlem süresi uzun, el-göz koordinasyonu zordu. Daha doktoramı yaparken kolonoskopiyi robotik hale getirmemizle ilgili bir öneri gelmişti. Bunun üzerine çalışan araştırma grupları var ama klinik olarak kanıtlanmış ve ürüne dönüşmüş bir kolonoskopi robotu dünyada yok.”
Yaklaşık iki yıl önce öğrencisiyle beraber oturup bu fikir üzerine düşünmeye başlayan Samur, balon sistemi ortaya çıkınca projenin ilk adımlarını laboratuvarda küçük bir prototiple deney yaparak attı.
Deneyin başarılı olması ve gerekli planlamaların hazırlanmasının ardından tüm dünyada geçerli olan PCT patent başvurusu yapılmış durumda. Bu yıl Haziran ayı itibariyle TÜBİTAK’tan 1003 projesi olarak yaklaşık 2 milyon TL ile desteklenmeye başlayan yeni endoskopi cihazı geliştirme çalışmalarının üç yıl içinde tamamlanması düşünülüyor.
-ARAŞTIRMA, GELİŞTİRME TÜMÜYLE BOĞAZİÇİ'NDE-
Projede araştırmanın tamamı Makina Mühendisliği Bölümü ve Yaşam Bilimleri Enstitüsü’nün altyapısı kullanılarak Boğaziçi Üniversitesi tarafından yürütülüyor. Medikal anlamda bilimsel danışmanlık rolü ve projenin son yılında gerçekleşecek testlerin sorumluluğunu ise Acıbadem Üniversitesi üstleniyor. Balon sisteminin üretiminde Simeks Medikal adlı firma projeye destek oluyor.
Projenin son yılında bitmiş prototipler önce plastik mankenler, sonra da domuzlar üzerinde denenecek. Etik kurul onayları alınmış ve Acıbadem Üniversitesi’nin üstleneceği deneylerin başarıya ulaşması durumunda uluslararası izinlerle bir sonraki adımlar izlenecek. Samur ve ekibi, kolonoskopi süresini yarıya indiren ve acıyı azaltan dünyadaki ilk robotik kolonoskopi cihazını ürünleştirmeyi hedefliyor. (ANKA)
(NÇ/HND)