-DÖRT KİŞİLİK BİR AİLENİN AÇLIK SINIRI 1.490 LİRAYA YÜKSELDİ
-EYLÜL’DE DÖRT KİŞİLİK BİR AİLENİN DENGELİ VE SAĞLIKLI BESLENEBİLMESİ VE GIDA DIŞINDAKİ TEMEL GEREKSİNİMLERİNİ MADDİ YOKSUNLUK ÇEKMEDEN KARŞILAYABİLMESİ İÇİN DE 6 BİN 111 LİRA HARCAMA YAPMASI GEREKTİĞİ BELİRLENDİ
-EYLÜL’DE AÇLIK SINIRI YÜZDE 3.35, YOKSULLUK SINIRI İSE YÜZDE 1,13 ORANINDA ARTTI
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu’nun yaptığı araştırmaya göre dört kişilik bir ailenin açlık sınırı Eylül ayında bin 490 liraya, yoksulluk sınırı ise 6 bin 111 liraya kadar yükseldi.
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Ar-Ge Birimi, Türkiye’de gelirler politikalarının oluşturulmasında yararlanılmak üzere, dengeli ve sağlıklı beslenme ve gıda dışındaki her türlü temel gereksinimlerin karşılanmasını esas alarak “gıda yoksulluğu” (açlık) ve yoksulluk sınırını araştırmaya başladı. Her ay düzenli olarak gerçekleştirilecek olan araştırma, şeffaf, günün koşullarına uygun yeni bir gıda yoksulluğu (açlık) sınırı ve yoksulluk sınırı hesaplama ihtiyacından kaynaklandı.
Araştırmada iki yetişkin bir genç ve bir çocuktan oluşan bir ailenin dengeli ve sağlıklı beslenebilmesi için gereksinim duyduğu kaloriyi sağlayacak 72 gıda maddesinden bir gıda sepeti oluşturuldu. Ankara’da en fazla alışveriş yapılan Pazar ve marketlerden derlenen fiyatlar esas alındı. Yoksulluk sınırının hesaplanmasında ise TÜİK’in, tüketici fiyatları endeksinde 2016 yılı için belirlediği ağırlıklar dikkate alındı. TÜİK, enflasyonu hesaplarken gıda harcamalarının payını yüzde 23,68, diğer harcamaların payı ise yüzde 76,32 olarak dikkate alıyor.
Diğer sendikaların yaptığı araştırmalarda, gıda harcamalarının aile bütçesi içerisindeki payının olduğundan yüksek gösterilmesi (Türk-İş, yüzde 30,5, Memur-Sen yüzde 35 civarında), yoksulluk sınırını karşılayan tutarın düşük hesaplanmasına yol açıyor. Türk-İş 2004 yılından bu yana gıda harcamalarının aile bütçesi içerisindeki payında herhangi bir değişiklik olmadığını varsayıyor.
GIDA YOKSULLUĞU SINIRI
Birleşik Kamu-İş’in hesaplamalarına göre dört kişilik bir ailenin gıda yoksulluğu sınırı Eylül ayında, bir önceki aya göre yüzde 3,4 oranında artarak 1.441 liradan 1.490 liraya kadar yükseldi. Eylül’de gıda yoksulluğu sınırında yaşanan artışta taze sebze ve meyve fiyatlarında yaşanan artış belirleyici oldu. Taze sebze fiyatlarında Eylül’de bir önceki aya göre yüzde 10,4, taze meyve fiyatlarında ise yüzde 30,8 oranında artış kaydedildi.
|
DENGELİ VE BESLENME İÇİN YAPILMASI GEREKEN GIDA HARCAMASI (GIDA YOKSULLUĞU SINIRI-TL) |
|||
|
|
2016 |
|
|
|
|
Ağustos |
Eylül |
Değişim(%) |
|
Et |
449 |
446 |
-0,8 |
|
Yumurta |
19 |
20 |
5,6 |
|
Kuru Bakliyat |
50 |
50 |
-0,8 |
|
Süt-Yoğurt |
175 |
184 |
5,3 |
|
Peynir |
69 |
69 |
0,1 |
|
Patates |
47 |
44 |
-5,7 |
|
Kuru Soğan |
14 |
15 |
11,9 |
|
Taze Meyve |
100 |
131 |
30,8 |
|
Taze Sebze |
106 |
117 |
10,4 |
|
Ekmek |
168 |
168 |
0,0 |
|
Pirinç-Bulgur |
33 |
33 |
0,0 |
|
Un |
27 |
26 |
-1,6 |
|
Makarna-Şehriye |
20 |
22 |
9,6 |
|
Yağ |
36 |
36 |
-0,9 |
|
Şeker |
29 |
29 |
0,0 |
|
Reçel- Bal v.b |
66 |
67 |
1,0 |
|
Zeytin |
32 |
32 |
0,2 |
|
GIDA YOKSULLUĞU(AÇLIK) SINIRI |
1.441 |
1.490 |
3,4 |
Et ve kuru bakliyat fiyatlarında yüzde 1’e yakın azalış yaşanırken, süt-yoğurt fiyatlarında yüzde 5,3, peynir fiyatlarında yüzde 0,1,yumurta fiyatlarında, yüzde 5,3, makarna-şehriye fiyatlarında yüzde 9,6, zeytin fiyatlarında yüzde 0,2, reçel, bal ve benzeri tatlıların fiyatlarında yüzde 1 oranında artış gözlendi. Patates, un ve yağ gibi gıda maddelerinin fiyatları düşerken, ekmek, bulgur-pirinç ve şeker fiyatları ise azaldı.
Yapılan araştırma, Türkiye’de ailelerin dengeli beslenmelerinin önündeki en büyük engelin et fiyatları olduğu gözleniyor. Yüzde 50,1’i dana, yüzde 18,3’ü koyun, yüzde 20,7’si tavuk ve yüzde 9,8’i balıktan oluşan et sepeti için ailelerin aylık olarak ödemesi gereken tutar Eylül ayı için 446 lira olarak hesaplandı. Gıda harcamalarında 184 lira ile ikinci büyük kalemi süt-yoğurt oluştururken, ekmek, taze meyve ve sebze de gıda harcamalarında önemli yer tutan kalemler oldu.Bu belirlemeler Türkiye’deki et fiyatlarıyla yapılan vurgunculuğun gıda yoksulluğunu önemli ölçüde artıran bir etkide bulunduğunu da ortaya koyuyor.
YOKSULLUK SINIRI
Birleşik Kamu-İş’in araştırmasındagıda harcamalarının ailelerin toplam tüketim harcamaları içerisindeki payını dikkate alarak yoksulluk sınırı da hesaplandı. TÜİK’in tüketici fiyatları endeksindeki harcamaların dağılımı dikkate alınarak ve yine gıda dışındaki harcama kalemlerinin fiyatlarında yaşanan artış ve azalışlarda yansıtılarak yapılan araştırmaya göre dört kişilik bir ailenin yoksulluk sınırı Eylül 2016 için 6 bin 111 lira olarak gerçekleşti. Yoksulluk sınırında bir önceki aya göre yüzde 1,13 oranında artış yaşandı.
|
YOKSULLUK SINIRI (TL) |
|||
|
2016 |
|
||
|
Ağustos |
Eylül |
Değişim(%) |
|
|
Gıda Yoksulluğu (Açlık) Sınırı |
1.442,0 |
1.490,3 |
3,35 |
|
Yetişkin Erkek (19-65 Yaş) |
414,4 |
428,3 |
|
|
Yetişkin Kadın (19-65 Yaş) |
331,5 |
342,6 |
|
|
Çocuk |
248,6 |
257,0 |
|
|
Genç |
447,5 |
462,5 |
|
|
Gıda dışı harcamalar |
4.601,0 |
4.620,9 |
0,43 |
|
Alkollü içecekler ve tütün |
341,1 |
341,2 |
0,01 |
|
Giyim ve ayakkabı |
412,5 |
398,1 |
-3,49 |
|
Konut |
937,7 |
941,6 |
0,41 |
|
Ev eşyası |
490,6 |
491,2 |
0,12 |
|
Sağlık |
163,6 |
163,9 |
0,21 |
|
Ulaştırma |
842,7 |
865,4 |
2,70 |
|
Haberleşme |
248,0 |
248,6 |
0,25 |
|
Eğlence ve kültür |
235,2 |
234,2 |
-0,43 |
|
Eğitim |
153,9 |
157,0 |
1,98 |
|
Lokanta ve oteller |
474,8 |
477,9 |
0,67 |
|
Çeşitli mal ve hizmetler |
300,9 |
301,7 |
0,28 |
|
YOKSULLUK SINIRI |
6.043 |
6.111 |
1,13 |
Araştırmaya göre Ankara’da yaşayan ve dört kişilik bir ailenin gıda ve gıda dışındaki gereksinimlerini maddi yoksunluk çekmeden karşılayabilmesi için 6 bin 111 liralık bir harcanabilir geliri olması gerekiyor.
Hesaplanan yoksulluk sınırının 1.490 lirayla en büyük kısmını gıda harcamaları oluşturdu. Aileler ikinci büyük harcamayı 941,6 lira ile barınma (konut) için harcarken, ulaşım için ayırmaları gereken tutar ise 865 liraya yükseldi. Dört kişilik bira ilenin refah içerisinde yaşayabilmesi için aylık ortalama olarak giyim ve ayakkabıya 398 lira, ev eşyasına 491 lira, sağlık için 163 lira, lokanta ve oteller (tatil) için ortalama 478 lira, eğitim için 157 lira, eğlence ve kültür için 234 lir, haberleşme için de 248 lira harcaması gerekiyor.
TÜİK’İN FİYATLARIYLA AÇLIK VE YOKSULLUK SINIRI
Bu arada TÜİK’in Türkiye genelinden derlediği ve Türkiye ortalamasına işaret eden fiyatlarla yapılan hesaplama da Eylül’de açlık sınırının 1.255 lira, yoksulluk sınırının ise 5 bin 342 lira olarak hesaplandı.
Hasan KÜTÜK
Genel Başkan