AYLIK GIDA HARCAMASI BİN 700 LİRAYI GEÇTİ DÖRT KİŞİLİK BİR AİLENİN AYLIK GIDA HARCAMASI NİSANDA BİN 700 LİRANIN ÜZERİNE ÇIKTI. GIDA SEPETİ DÖRT AYDA 106 LİRA PAHALANDI SEBZE FİYATLARININ DÜŞMESİYLE BİRLİKTE NİSANDA ARTIŞ HIZI YÜZDE 0,35’E İNEN GIDA FİYATLARINDA BU YILIN İLK DÖRT AYLIK DÖNEMİNDE İSE YÜZDE 10,2 ORANINDA ARTIŞ YAŞANDI Mevsimlik nedenlerle sebze fiyatlarında yaşanan düşüşün toplam gıda fiyatlarındaki artış trendini yavaşlatmasına rağmen, dört kişilik bir ailenin temel gıda gereksiniminden oluşturulan gıda sepetinin tutarı da bin 700 lirayı geçti. Gıda fiyatlarında yılın ilk dört aylık döneminde yüzde 10,2 oranında artış yaşandı. Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Ar-Ge Biriminin, gıda fiyatlarını ve yaşanan fiyat değişimlerinin vatandaşın bütçesine olan etkisini izlemek amacıyla her ay gerçekleştirdiği araştırmanın Nisan ayına ilişkin sonuçları açıklandı. Gıda maddelerinin TÜİK’in tüketici fiyatları endeksindeki ağırlıkları dikkate alınarak oluşturulan Birleşik Kamu-İş gıda fiyatları endeksi Nisan ayında bir önceki aya göre yüzde 0,35 gibi önceki aylara göre daha düşük oranda arttı. Dört kişilik bir ailenin aylık tüketim miktarları dikkate alınarak oluşturulan Birleşik Kamu-İş gıda sepetinin değeri ise bir önceki aya göre 24 lira daha artarak bin 718 liraya ulaştı. Meyve, sebze, et-balık, süt, süt ürünleri yumurta bal, ekmek-un ve unlu ürünler, kuru gıdalar, yağlar, kuruyemiş, alkolsüz içecekler ve diğer ürünlerden oluşan ve Nisan ayı için toplam 112 gıda maddesinin fiyatı derlenerek yapılan hesaplamaya göre, yılın ilk dört aylık dönemindeki ortalama artış ise yüzde 10,2 olarak gerçekleşti. Gıda fiyatlarında bu yıl Ocak ayında yüzde 5,5, Şubat ayında yüzde 2,2, Martta da yüzde 1,7 oranında artışlar yaşanmıştı. Nisanda, meyve, süt ve süt ürünleri, kuru gıdalar, yağlar ve diğer gıda maddelerinin fiyatları artarken, sebze, et-balık, ekmek-un ve unlu ürünlerde ise fiyat düşüşü yaşandı. Meyve fiyatlarının bir önceki aya göre ortalama yüzde 1,17 oranında arttığı, sebze fiyatlarının da ortalama yüzde 1,37 oranında düşüş kaydettiği Nisan ayında en yüksek artış ise yüzde 2,64’le süt ve süt ürünleri, yumurta-bal grubunda gerçekleşti. Nisanda kuru gıdalarda yüzde 0,17, yağ fiyatlarında da ortalama yüzde 1,01 oranında artış yaşandı. İşlenmiş gıda maddelerinden oluşan diğer gıda maddelerinde ise yüzde 0,87 oranında ortalama fiyat artışı yaşandı. Sebze fiyatları nisanda bir önceki aya göre yüzde 1,37 oranında gerilerken, ekmek-un ve unlu ürünlerde ise yüzde 0,19 oranında düşüş yaşandı. GIDA HARCAMALARI (Nisan 2016) Bir önceki aya göre ortalama fiyat artışı (%) Son dört aylık fiyat artışı (%) Grubun toplam gıda harcamaları içerisindeki payı (%) Meyve 1,17 11,98 7,01 Sebze -1,37 -5,27 13,13 Et-balık -0,48 6,27 20,08 Süt, süt ürünleri yumurta bal 2,64 4,40 15,57 Ekmek-un ve unlu ürünler -0,19 19,34 16,85 Kuru gıdalar 0,17 29,47 2,94 Yağlar 1,01 15,18 4,84 Kuruyemiş - cips 0,00 -17,69 2,31 Alkolsüz içecekler 0,00 14,20 4,10 Diğer 0,87 20,55 13,17 GIDA ORTALAMA 0,35 10,20 100,00 Meyve fiyatlarında yaşanan artış önemli ölçüde nar, muz, limon gibi meyvelerden kaynaklanırken, kivi fiyatları düştü diğer meyvelerin fiyatlarında ise değişiklik olmadı. Son günlerde manavların raflarında yeniden gözükmeye başlayan kavun, karpuz, üzüm ile mevsimi geçen armut ve ayva gibi meyveler mevsimlik nedenlerle bu Nisan ayında araştırmanın kapsamına dâhil edilmedi. Sebze fiyatlarındaki düşüşte ise dolmalık biber, taze fasulye, patlıcan, karnabahar, kırmızıturp, marul, sivri biber gibi ürünlerin fiyatında gözlenen düşüşler belirleyici oldu. Domates, beyaz lahana gibi sebzelerin ise fiyatı arttı. Et ve balık grubundaki fiyat artış eğilimi Nisan ayında durdu. İşlenmiş et ürünleri ve koyun eti fiyatında düşüş dana eti fiyatlarında az da olsa artış yaşanırken, diğer ürünlerin fiyatı değişmedi. Araştırmaya göre Nisanda süt ve süt ürünlerinin fiyatlarında yaşanan yüksek oranlı artış ise süt, tereyağı, beyaz peynir ve kaşar peynir fiyatlarındaki yükselişten kaynaklandı. Bal, yumurta, yoğurt ve benzeri ürünlerde ise fiyat değişimi yaşanmadı. Şehriye ve makarna fiyatlarında yaşanan düşüş, ekmek-un ve unlu ürünler grubunun ortalama fiyatlarını aşağı çekerken, nohut, mercimek, kuru fasulye gibi ürünlerde yaşanan fiyat artışları ise kuru gıda fiyatlarını yükseltti. Bu arada diğer gıda grubunda yer alan kahve, kesme şeker, reçel, tahin, salça, tahıl gevreği, zeytin gibi ürünlerde de yüksek oranlı fiyat artışları gözlendi. OCAK-NİSAN DÖNEMİ Bu yılın ilk dört aylık döneminde ise gıda fiyatlarında ortalama yüzde 10,2 oranında artış gözlendi. Bu dönemde meyve fiyatları ortalama yüzde 11,9 oranında artarken, sebze fiyatlarında yüzde 5,27 oranında düşüş yaşandı. Bu dönemde et-balık grubu fiyatlarında yüzde 6,27, süt ve süt ürünlerinde yüzde 4,4, ekmek-un ve unlu ürünlerde yüzde 19,34, kuru gıdalarda yüzde 29,47, yağlarda yüzde 15,8, alkolsüz içecekler yüzde 14,2, diğer gıda maddelerinin fiyatları da yüzde 20,55 oranında artış gösterdi. Böylece, bu yılbaşında kamu ve özel sektörde maaş ve ücretlere yapılan zamlarla verilen paranın önemli bir bölümü vatandaşın mutfağındaki yangın karşısında eridi. AYLIK GIDA SEPETİ Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Ar-Ge biriminin, dört kişilik bir kamu çalışanı ailesinin aylık gıda tüketimlerini mevsimlik değişimleriyle birlikte dikkate alarak belirlediği “aylık gıda sepeti”nin değeri ise Nisanda, bir önceki aya göre 24 lira daha artarak bin 718 liraya kadar yükseldi. Aynı gıda sepeti geçen yıl aralıkta bin 611 liraya, doluyordu. Yılbaşından bu yana gıda sepetinde BİRLEŞİK KAMU-İŞ GIDA SEPETİ (TL) Aralık 2015 Ocak 2016 Şubat 2016 Mart 2016 Nisan 2016 Meyve 147 140 144 166 171 Sebze 249 284 267 268 283 Et-balık 486 494 501 497 485 Süt, süt ürünleri yumurta bal 213 212 211 213 211 Ekmek-un ve unlu ürünler 158 164 164 172 175 Kuru gıdalar 72 63 66 74 74 Yağlar 70 73 73 73 75 Alkolsüz içecekler 41 42 43 43 43 Diğer 176 185 190 184 204 GIDA ORTALAMA 1.612 1.657 1.659 1.694 1.718 Nisanda gıda sepetinde yer alan meyveler için ödenmesi gereken tutar 166 liradan 171 liraya, sebzeler için ödenmesi gereken tutar 268 liradan 283 liraya çıktı. Et, işlenmiş et ürünleri ve balıkların bedeli 497 liradan 485 liraya indi. Süt ve süt ürünlerinin ile ekmek, un ve unlu mamuller için ödenmesi gereken tutar fazla değişmezken, yağlar için yapılması gereken harcama 73 liradan 75 liraya çıktı, alkolsüz içecekler için yapılan harcama değişmedi. Diğer gıda maddeleri için yapılan aylık harcamanın tutarı ise 204 liraya yükseldi. Ağırlıklı olarak temel gıda maddelerinden oluşan Birleşik Kamu-İş, aylık gıda sepetinde ve mevsimlik olmayan meyve ve sebzeler, alkollü içkiler, çikolata, dondurma, kuru yemiş ve benzeri birçok madde yer almıyor. Ortalama memur maaşında Ocak 2016’da 160 liralık, en düşük memur maaşında 137 bir artış yaşanmıştı. Yapılan bu artışın 98 lirası daha ilk dört ayda gıda fiyatlarında yaşanan artışla birlikte gitti. VATANDAŞIN BÜTÇESİ Eşlerden biri çalışmayan ve iki çocuk sahibi bir memur ailesinin evine ortalama memur maaşı üzerinden aylık olarak, aile ve çocuk yardımları ile 185 lira olan asgari geçim indirimiyle birlikte toplam 2 bin 683 lira, en düşük memur maaşı üzerinden hesaplandığında ise eve aylık 2 bin 323 lira giriyor. Ortalama memur maaşı olan 2 bin 684 liranın bin 718 lirasının gıda harcamaları için kullanıldığı düşünüldüğünde, barınma, ev eşyası, sağlık, ulaştırma, eğlence ve kültür, eğitim ve diğer gereksinimler için ailenin elinde 966 liralık bir tutar kalıyor. Aylık geliriyle gıda ve barınma gibi çok zorunlu harcamalarını karşılayamayan ailelerin, eğitim, sağlık, ulaştırma, haberleşme, eğlence ve kültür, eğitim ve diğer mal ve hizmetlerle ilgili gereksinimlerini ya borçlanarak ya diğer zorunlu harcamalarından kısarak ya da iki yöntemi birlikte kullanarak yapmak dışında bir seçeneği kalmıyor. Vatandaşın bütçe açığı her geçen ay biraz daha açılıyor. BİRLEŞİK KAMU-İŞ MERKEZ YÖNETİM KURULU