BİRLEŞİK KAMU-İŞ ARGE BİRİMİ GIDA FİYATLARI ARAŞTIRMASI – MART 2016

BİRLEŞİK KAMU-İŞ ARGE BİRİMİ

GIDA FİYATLARI ARAŞTIRMASI – MART 2016

MUTFAKTA MART YANGINI

ü  MARTTA GIDA FİLATLARI BİR ÖNCEKİ AYA GÖRE YÜZDE 1,7 ORANINDA ARTTI. 2016 YILININ İLK ÜÇ AYINDA GIDA HARCAMALARINDA YAŞANAN ARTIŞ YÜZDE 9,4’Ü BULDU.

ü  OCAK’TA YAPILAN 137 LİRALIK MEMUR ZAMININ 73 TL’Sİ İLK ÜÇ AYDA ERİDİ.

ü  MEMUR ORTALAMA 2684 LİRA OLAN MAAŞININ 1690 LİRASINI GIDAYA HARCIYOR.

ü  ÖZELLİKLE MEYVE, SEBZE VE ET VE ET ÜRÜNLERİNİN ARTAN FİYATLARI VATANDAŞIN BÜTÇE AÇIĞINI HER GEÇEN GÜN BİRAZ DAHA BÜYÜTÜYOR.

ü  BİRLEŞİK KAMU İŞ’İN DÖRT KİŞİLİK AİLE İÇİN OLUŞTURDUĞU AYLIK GIDA SEPETİNİN DEĞERİ DE 1.700 LİRAYA YAKLAŞTI.

Gıda fiyatlarında kış aylarında mevsimlik olarak yaşanmaya alışık olduğumuz yüksek oranlı artışlar mart ayında da devam etti.  Martta gıda fiyatlarında bir önceki aya göre özellikle meyve, sebze ve et ve et ürünlerinin fiyatlarına bağlı olarak yüzde 1,7 oranında artış yaşanırken, dört kişilik bir ailenin temel gıda gereksinimlerinden oluşturulan gıda sepetinin tutarı da 1.700 liraya yaklaştı.

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Ar-Ge Biriminin, gıda fiyatlarını ve yaşanan fiyat değişimlerinin vatandaşın bütçesine olan etkisini izlemek amacıyla her ay gerçekleştirdiği araştırmanın Mart ayına ilişkin sonuçları açıklandı.

Meyve, sebze, et-balık, süt, süt ürünleri yumurta bal, ekmek-un ve unlu ürünler, kuru gıdalar, yağlar, kuruyemiş, alkolsüz içecekler ve diğer ürünlerden oluşan toplam 104 gıda maddesinin fiyatında bu yıl Ocak ayında yüzde 5,5, Şubat ayında yüzde 2,2 oranında artış yaşanmıştı. Martta yaşanan yüzde 1,7 oranındaki artışla birlikte yılık ilk üç aylık döneminde gıda fiyatlarında ortalama yüzde 9,4 oranında bir yükseliş yaşandı.  Böylece, bu yılbaşında kamu ve özel sektörde maaş ve ücretlere yapılan zamlarla verilen paranın önemli bir bölümü vatandaşın mutfağındaki yangın karşısında eridi.

Martta en yüksek artış Şubat ayında olduğu gibi yine meyve fiyatlarında gözlendi. Ocak ayında 9,5 oranında gerileyen meyve fiyatlarında Şubatta yaşanan yüzde 10,2 oranındaki artıştan sonra Martta yüzde 11 oranında bir yükseliş kaydedildi.  Meyve fiyatları yılın ilk üç ayında ise ortalama yüzde 10,7 oranında artış gösterdi. Ocakta yüzde 11,8 gibi oldukça yüksek bir artış, Şubatta yüzde 7,3 oranında bir gerileme gözlenen sebze fiyatları ise Martta yüzde 1,1 oranında artış kaydederken, yılın ilk üç aylık dönemindeki artış ise yüzde 4,7 olarak gerçekleşti.

Meyve fiyatlarında yaşanan artış önemli ölçüde mandalina, portakal, nar, elma gibi meyvelerden kaynaklanırken,  armut, ayva meyvelerin fiyatlarında ise düşüş yaşandı. Son günlerde manavların raflarında yeniden gözükmeye başlayan kavun, karpuz,  çilek, üzüm gibi meyveler mevsimlik nedenlerle bu aylarda araştırmanın kapsamına dâhil edilmedi.

Sebze fiyatlarındaki artışta ise dolmalık biber, havuç, ıspanak, patlıcan, pırasa, karnabahar, kırmızıturp, marul, sivri biber gibi ürünlerin fiyatında gözlenen artış belirleyici oldu. Kabak, kırmızılahana, mantar, patates, salatalık, taze soğan gibi sebzelerin fiyatları ise önceki aya göre geriledi.

Et ve balık grubundaki fiyat artış eğilimi Mart ayında da devam etti. Balık fiyatları önceki aya göre gerilerken, dana ve koyun eti fiyatlarında yaşanan artışlar, et ve balık grubu fiyatlarını önceki aya göre yüzde 3,2oranında artırdı. Bu gruptaki fiyatlarda son üç ayda yüzde 5,5 oranında artış kaydedilmiş oldu.

Araştırmaya göre Martta süt ve süt ürünlerinin fiyatlarında ortalama yüzde 1,72 oranında azalış yaşanırken, ekmek-un ve unlu ürünlerde yüzde 2,03, kuru gıdalarda yüzde 0,21, alkolsüz içecek fiyatlarında yüzde 3,7 artış gerçekleşti. Yağ ve kuruyemiş fiyatları değişmezken diğer gıda maddelerinin fiyatında ise yüzde 0,71 oranında düşüş kaydedildi. Yılın üç iki aylık döneminde ise süt ve süt ürünlerinde yüzde 0,7, ekmek ve unlu ürünlerde yüzde 21,5, kuru gıdalarda yüzde 20, yağ fiyatlarında yüzde 11,1, alkolsüz içeceklerde yüzde 11,6 ve diğer gıda maddelerinde de yüzde 13,6 oranında artış gerçekleşti.

Mevsimlik koşulların yanı sıra başta asgari ücret olmak üzere maaş, ücret ve emekli aylıklarına yapılan zamlar, fiyatları kamu tarafından kontrol edilen elektrik, toplu taşıma, belediye suyu gibi mal ve hizmetlere yapılan zamlar ile döviz kurlarında yaşanan yüksek oranlı oynaklıklar dolaylı olarak gıda fiyatlarını da tetikliyor.

AYLIK GIDA SEPETİ

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Ar-Ge biriminin,  dört kişilik bir kamu çalışanı ailesinin aylık gıda tüketimlerini dikkate alarak belirlediği “aylık gıda sepeti”nin değeri ise Martta, bir önceki aya göre 35 lira daha artarak bin 694 liraya yükseldi. Aynı gıda sepeti geçen yıl aralıkta bin 611 liraya, bu yıl Ocak ayında bin 656 liraya Şubatta ise doluyordu.

Martta gıda sepetinde yer alan meyveler için ödenmesi gereken tutar144 liradan 166 liraya, sebzeler için ödenmesi gereken tutar 267 liradan 268 liraya çıktı. Et, işlenmiş et ürünleri ve balıkların bedeli 501 liradan 497 liraya indi. Süt ve süt ürünlerinin bedelinde önemli bir değişim yaşanmazken, ekmek, un ve unlu mamuller için bir ayda ödenmesi gereken tutar164 liradan 172 liraya çıktı.Yağlar ve alkolsüz içecekler için ödenen tutarlar değişmezken diğer gıda maddeleri için ödenen tutar ise 190liradan 184 liraya geriledi.

Ağırlıklı olarak temel gıda maddelerinden oluşan Birleşik Kamu-İş, aylık gıda sepetindeve mevsimlik olmayan meyve ve sebzeler, alkollü içkiler, çikolata, dondurma, kuru yemiş ve benzeri birçok madde yer almıyor.

Ortalama memur maaşında Ocak 2016’da ortalama 160 liralık, en düşük memur maaşında 137 liralık bir artış yaşanmıştı. Yapılan bu artışın 73 lirası daha ilk üç ayda gıda fiyatlarında yaşanan artışla birlikte eridi.

VATANDAŞIN BÜTÇESİ

Eşlerden biri çalışmayan ve iki çocuk sahibi bir memur ailesinin evine ortalama memur maaşı üzerinden aylık olarak, aile ve çocuk yardımları ile 185 lira olan asgari geçim indirimiyle birlikte toplam 2 bin 683 lira, en düşük memur maaşı üzerinden hesaplandığında ise eve aylık 2 bin 323 lira giriyor.

Ortalama memur maaşı olan 2 bin 684 liranın bin 694 lirasının gıda harcamaları için kullanıldığı düşünüldüğünde, barınma, ev eşyası, sağlık, ulaştırma, eğlence ve kültür, eğitim ve diğer gereksinimler için ailenin elinde 990 liralık bir tutar kalıyor.

Aylık geliriyle gıda ve barınma gibi çok zorunlu harcamalarını karşılayamayan ailelerin, eğitim, sağlık, ulaştırma, haberleşme, eğlence ve kültür, eğitim ve diğer mal ve hizmetlerle ilgili gereksinimlerini ya borçlanarak ya diğer zorunlu harcamalarından kısarak ya da iki yöntemi birlikte kullanarak yapmak dışında bir seçeneği kalmıyor. Vatandaşın bütçe açığı her geçen ay biraz daha açılıyor.

Birleşik Kamu-İş

Merkez Yönetim Kurulu