SEBZE MEYVE FİYATLARINDA RUSYA PROPAGANDASI BOŞ ÇIKTI
ü TÜRKİYE İLE RUSYA ARASINDAKİ KRİZİN SEBZE VE MEYVE FİYATLARINI UCUZLATACAĞINA İLİŞKİN BEKLENTİLER BOŞ ÇIKTI. ARALIK AYINDA GIDA FİYATLARI KASIMA GÖRE YÜZDE 2,04 ORANINDA ARTTI. SON İKİ AYDA GIDA FİYATLARINDA YAŞANAN ARTIŞ YÜZDE 7,59’U BULDU.
ü MEMUR MAAŞLARINA YILBAŞINDA YAPILACAK OLAN YÜZDE 6 ORANINDAKİ ZAM SON İKİ AYDAKİ FİYAT ARTIŞINI BİLE KARŞILAYAMAYACAK.
ü GIDA FİYATLARINDA YAŞANAN ARTIŞTA MEYVE, SEBZE, ET VE BALIK İLE SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ BELİRLEYİCİ OLDU.
ü TÜRKİYE 1.300 LİRALIK ASGARİ ÜCRETİ TARTIŞIRKEN BİRLEŞİK KAMU İŞ’İN DÖRT KİŞİLİK BİR MEMUR AİLESİ İÇİN OLUŞTURDUĞU AYLIK GIDA SEPETİ ARALIK AYINDA 1.611 LİRAYA DOLDU.
Türkiye’nin Rusya’nın savaş uçağını düşürmesiyle birlikte iki ülke arasında yaşanan krizi kamuoyuna şirin göstermek için ortaya atılan “ bu kriz sebze ve meyve fiyatlarını düşürecek” propagandası boş çıktı. Aralık ayında sebze ve meyve fiyatlarına bağlı olarak gıda fiyatlarında ortalama yüzde 2,04 oranında artış yaşandı. Dört kişilik bir memur ailesi için oluşturulan aylık gıda sepeti ise Aralık ayında 1.611 liraya doldu.
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu, Ar-Ge Bölümünün, Türkiye’deki gıda maddelerinin fiyat değişimini izlemek amacıyla başlattığı araştırmanın Aralık ayına ilişkin sonuçlarını açıkladı.
TÜİK’in tüketici fiyatları endeksindeki ağırlıkları dikkate alınarak izlemeye alınan söz konusu gıda maddelerinin fiyatlarında aralık ayında bir önceki aya göre yüzde 2,04, son iki ayda ise yüzde 7,59 oranında artış kaydedildi. Kasım ve Aralık aylarında gıda fiyatlarında yaşanan artış, Ocak ayında kamu çalışanlarının maaşlarına yapılacak olan yüzde 6 zammı şimdiden alıp götürdü.
Aralık ayında meyve fiyatları bir önceki aya göre yüzde 16,3 oranında artış kaydetti. Aralıkta, bu mevsimde ağırlıklı olarak tüketilen armut, ayva, elma, mandalina, portakal, muz, limon gibi tüm meyvelerin fiyatında artış yaşandı. Meyve fiyatlarında son iki ayda ise ortalama yüzde 33,28 oranında artış kaydedildi.
Sebze fiyatlarında ise Aralık ayında bir önceki aya göre ortalama yüzde 8,33 oranında artış kaydedildi. Son iki aylık dönemde yaşanan artış ise yüzde 31,36’yı buldu. Aralıkta özellikle domates, havuç, kabak, patlıcan, salatalık gibi ürünlerin fiyatlarında yüksek oranlı artışlar yaşanırken, ıspanak, maydanoz, kuru soğan, pırasa, yeşil soğan gibi ürünlerin fiyatlarında yaşanan düşüş ise sebze fiyatlarının çok daha yüksek oranda artmasını önledi.
Türkiye ile Rusya arasında yaşanan krizden sonra, Rusya’nın Türkiye’den yaptığı ithalatın azaltması kamuoyuna “müjde olarak” sunulmuş ve bu durumun yurt içinde sebze ve meyve fiyatlarını düşürdüğü ileri sürülmüştü. Birleşik Kamu-İş’in yaptığı araştırma yapılan propagandanın doğru olmadığını ortaya çıkardı.
|
GIDA HARCAMALARI (ARALIK 2015) |
|||
|
|
Bir önceki aya göre ortalama fiyat artışı (%) |
Son iki aylık ortalama fiyat artışı (%) |
Grubun toplam gıda harcamaları içerisindeki payı (%) |
|
Meyve |
16,1 |
33,3 |
6,7 |
|
Sebze |
8,3 |
31,4 |
11,5 |
|
Et-balık |
0,5 |
2,8 |
19,6 |
|
Süt, süt ürünleri yumurta bal |
0,6 |
1,7 |
16,2 |
|
Ekmek-un ve unlu ürünler |
0,0 |
-0,5 |
18,1 |
|
Kuru gıdalar |
-1,6 |
1,6 |
3,8 |
|
Yağlar |
-2,1 |
5,4 |
4,2 |
|
Kuruyemiş - cips |
0,7 |
9,3 |
2,5 |
|
Alkolsüz içecekler |
-2,2 |
1,0 |
4,1 |
|
Diğer |
0,3 |
3,5 |
13,3 |
|
GIDA ORTALAMA |
2,0 |
7,6 |
100 |
Aralık ayında özellikle balık, koyun eti ve tavuk eti fiyatlarında gerçekleşen artışlar nedeniyle et ve balık fiyatlarında ortalama yüzde 0,49 oranında bir artış kaydedildi. Et ve balık grubunda son iki ayda yaşanan fiyat artışı ise yüzde 2,79’u buldu.
Araştırmaya göre Aralık ayında süt ve süt ürünlerinin fiyatlarında ortalama yüzde 0,62, kuruyemiş fiyatlarında yüzde 0,67 oranlarında artış kaydedildi. Ekmek, un ve unlu ürünlerde yüzde 0,04, kuru gıdalarda yüzde 1,56, yağ fiyatlarında yüzde 2,21 oranlarında düşüş, diğer gıdalarda da ortalama yüzde 0,26 oranında artış gerçekleşti.
Son iki aylık dönemde ise süt ve süt ürünlerinin fiyatlarında yüzde 1,71, kuruyemiş fiyatlarında yüzde 9,29, oranlarında artış kaydedildi. Ekmek, un ve unlu ürünlerde yüzde 0,54 azalış, kuru gıdalarda yüzde 1,60, yağ fiyatlarında yüzde 5,37, diğer gıdalarda da ortalama yüzde 3,49 oranında artış kaydedildi.
AYLIK GIDA SEPETİ
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Ar-Ge birimi, dört kişilik bir kamu çalışanı ailesinin aylık gıda tüketimlerini dikkate alarak “aylık gıda sepeti” oluşturdu. Net asgari ücretin bin 300 liraya çıkarılmasının tartışıldığı Aralık ayında söz konusu sepet ancak bin 610 liraya doldurulabildi. Kasım ayında bin 530 liraya dolan gıda sepeti aralık ayında bir önceki aya göre 81 lira artış gösterdi.
Aralık ayında gıda sepetinde yer alan meyvelerin bedeli 128 liradan 147 liraya, sebzelerin bedeli 208 liradan 248 liraya yükseldi. Sepetteki et, işlenmiş et ürünleri ve balıkların bedeli 470 liradan 486 liraya, süt ve süt ürünlerinin bedeli 207 liradan 213 liraya yükseldi. Ekmek, un ve unlu mamuller için bir ayda ödenen tutar 158 liradan 157 liraya gerilerken, yağ, içecek ve diğer ürünler için ödenen tutarda ise kayda değer bir değişiklik yaşanmadı.
|
BİRLEŞİK KAMU-İŞ GIDA SEPETİ (TL; 2015) |
||
|
|
Kasım |
Aralık |
|
Meyve |
128 |
147 |
|
Sebze |
208 |
249 |
|
Et-balık |
470 |
486 |
|
Süt, süt ürünleri yumurta bal |
207 |
213 |
|
Ekmek-un ve unlu ürünler |
158 |
158 |
|
Kuru gıdalar |
71 |
72 |
|
Yağlar |
70 |
70 |
|
Kuruyemiş - cips |
|
|
|
Alkolsüz içecekler |
40 |
41 |
|
Diğer |
177 |
176 |
|
GIDA ORTALAMA |
1.530 |
1.612 |
Birleşik Kamu-İş Ar-Ge biriminin açıklamasında, aylık gıda sepetinin ağırlıklı olarak temel gıda maddelerinden oluştuğu, mevsimlik olmayan ürünlere, alkollü içkilere, çikolata, dondurma, kuru yemiş ve benzeri gıda maddelerini kapsamadığı ifade edildi.
İNSANİ YAŞAM ENDEKSİ
Açıklamada, Birleşik Kamu-İş Konfederasyonunun, 2016 yılından itibaren sadece gıda fiyatlarını değil, giyim, barınma, haberleşme, sağlık ve benzeri diğer harcamaları da dikkate alan yeni bir “Birleşik Kamu-İş İnsani Yaşam Endeksi” oluşturarak sonuçlarını her ay kamuoyuna açıklayacağı belirtildi.